V

Dünya ölçüsündeki şirketlerin yöneticileri ile tanıştım. Bu yöneticilerin sorunları çok geniş çapta düşündüklerini, sükunetle konuştuklarını, adam yönetme yeteneklerinin çok büyük olduğunu, alçak gönüllülük içinde bulunduklarını gördüm, bundan çok ders aldım.İlerlemek istiyorsanız, büyük çapta işler kurmak kararındaysanız iyi öğrenim göreceksiniz, alçak gönüllü olacaksınız, çok çalışacaksınız, adam yönetme sanatını her gün biraz daha öğrenmeye çabalayacaksınız, dürüstlükten ayrılmayacaksınız.Günün birinde kazançlarının kesilebileceğini azalacağını düşünerek paranın bir kısmını ayırmalıdır, kişi hesabını iyi bilmelidir.Yapıcı tenkitler öğreticidir yararlıdır. Bazen de haksız ve yersiz suçlamalar, çeşitli amaçlarla size yöneltilebilir. Şahsen ben bu çeşit suçlamalarla çok karşılaştım.  Bu gibi iddialarla her zaman karşılaşmak mümkündür. Bir iş adamı vicdanen yaptığı işlerin hesabını verebilecek durumdaysa bunlardan fazla etkilenmemeli, inandığı yolda çalışmaya devam etmelidir.

Konuşmaktan ziyade dinleyiniz, sabırla dinleyiniz. Az fakat öz konuşunuz.

Bazı kuruluşların ileri gidemeyiş sebebi işin başındaki kişilerin önemli mevkilere ehil kimseler yerine yakınlarını getirmeleridir.İyi bir sevk ve idareci para kazanmaktan çok genel başarısından zevk duymakta, dünyada büyük firmaları yönetenler hem kazanç hem de ün yapmaktadır. Kısaca bizde servet ve sermaye kadar önemli olan iyi sevk ve idareciler yetiştirmek için devletçe ve milletçe çalışmalıyız . İyi bir sevk ve idareci eline aldığı firmayı iyi yürüttüğü için kazanç sağlar, firma yaşar, ortaklar para kazanır, devlete daha çok vergi ödenir.

Sermaye ne kadar önemliyse eleman yetiştirmek de o kadar önemlidir. Eskiden önem bakımından sermaye ve eleman oranlarını yarı yarıya kabul ederdim. Bu gün sermayenin önemini % 40 ,elemanın önemini % 60 olarak düşünüyorum.

İş hayatındaki başarımı , mesai arkadaşlarımla kurduğumuz , uzun yıllar süren yakın işbirliği sağlamıştır. Bu değerli arkadaşların emeği olmasaydı Koç topluluğu bugün küduruma gelemezdi.Bir firma ne kadar sık eleman değiştirirse verim o kadar düşer.Bir şirkette tek baş olmalı, bu baş kendisini hem sevdirmeli hem saydırmalıdır.

İyi anlatılmayan, gerekliliğine inandırılmayan bir emir uygulanamaz. Yanında çalışan inşaları ne şımartmalı ,ne de sıkıp bunaltmalıdır. Baştaki nasıl giderse aşağıdakiler de ona göre hareket ederler. Nefsinden çok fedakarlık yaparak çalışanlara örnek olmak gerekir. Piyasadaki rakiplerin durumlarını yakından izlemelidir.

Toplantılara hazırlıklı gidilmeli ve ne konuşulacağı önceden kararlaştırılmalı, yönetici kendisine gelen yazıları dikkatle okumalıdır.Yöneticinin işten anlamadığını ve gönderilen raporları okumadığını gören personel, artık işe dikkat etmez ve yöneticiye isteklerini kabul ettirmeye çalışır.

Daima kısa ve öz konuşmak şarttır. İyi öğrenim görmüş bazı kimselerin düşündüğünü iyi anlatmadığı için zorluk çektiğini gördüm. Bazıları çok konuştukları için ciddiye alınmamış “bir baltaya sap” olamamışlardır. Bir defa “bu adam işe yaramaz” damgasını yiyen bunu bir daha kolay kolay silemez.

Firmalarda patron ve müdür sekreterlerinin önemi büyüktür. Telefona cevap verene sekreterlerin veya santral memurlarının konuşmaları ve davranışları, karşılarındaki kimsenin firma hakkındaki düşüncelerine yön verir.Siemens ile çalışmaya başladıktan sonra bu kuruluşun 5.10.15,20,25 yıl çalışanlarına her yıl belirli bir tarihte jübile yaptığını ve yılına göre armağanlar, teşekkür bröveleri verdiğini öğrendim. Holding kurulduktan birkaç yıl sonra biz de bu jübile sistemini uygulamaya başladık. Çalışanlar arasında çok iyi etkiler yaptığını, güçlü bir bağ kurulmasına yardım ettiğini gördük.

Randevularınıza dikkat ediniz, randevusuz kimseyi ziyaret etmeyiniz.

Hayat kısadır, tecrübe kazanmak için diğer insanların tecrübelerinden istifade etmeyi bilmelisiniz. Bu da okuyarak, dinleyerek ve izleyerek olur.Hata yapılmayan hayat olmaz, benim tavsiyem hatalarınızı tekrarlamamanız yönünde olacaktır.

Bir ülkenin en önemli değeri gelişmiş insan gücü potansiyelidir.Kendinizi iyi yetiştirmeli ve başkalarını da yetiştirme işini üstlenmelisiniz.Altınızda ve üstünüzdeki kişilerle çok samimi olmanızı tavsiye etmem.

Dedikodulara inanmayınız. Ben hakkında değişik dedikodular üretilen insanlarla görüşüp konuştuktan sonra onların bir çoğunun haklarında söylenen şeyler ile alakasız insanlar olduklarını müşahede ettim.

Çok hızlı yükselmeye özenmeyin, bebek bile 9 ayda doğuyor ve 1 yaşına kadar yürüyemiyor. İnsan doğru zamanı beklemeli ve sabırlı olmalı.Bir çalışan için sağlıklı bir aile hayatı olmadan başarılı olmak çok zordur. O nedenle aile hayatınıza önem veriniz.

Ne iş yapıyorsanız yapın söylediklerinizi kaydediniz. Böylece üstlendiğiniz işi unutmamış ve daha az hata yapmış olursunuz.Bir karara varmadan önce raporları dikkatlice okuyunuz , diğerlerinin o mevzudaki fikirlerini dinleyiniz ve öyle karar veriniz. Kararınızın uygulanıp uygulanmadığını da takip ediniz.

Ben hayatım boyunca ifade ettiğim bu prensiplere sadık kaldım.

Vehbi Koç, Hayat Hikayem, Apa Ofset,İstanbul,1973Vehbi Koç,Recollections Observations Counsel,Hürriyet Ofset,İstanbul,1987